အေနာ္ရထာမတိုင္မီ ပုဂံ၌ ေထရဝါဒဗုဒၶ
အေနာ္ရထာမတိုင္မီ ကတည္းကပုဂံ၌ ေထရဝါဒဗုဒၶသာသနာ ထြန္းကားခဲ့ေသာ သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ား မူလအမွား ဦးကုလား ပုဂံ၌ အေနာ္ရထာမင္းေစာ မတိုင္မီ နတ္နဂါးကိုးကြယ္မႈ၊ အရည္းႀကီး ကိုးကြယ္မႈမ်ားသာရွိခဲ့သည္။ အေနာ္ရထာမင္းသည္ သထံုကို ေအာင္ႏိုင္ၿပီးေနာက္ ပိဋကတ္သံုးပံုႏွင့္တကြ ရွင္အရဟံကို ယူေဆာင္ကာ ပုဂံ၌ ေထရဝါဒသနာ ထြန္းကားေစခဲ့သည္ဟု ဦးကုလား ေရးသားသည့္ မဟာရာဇဝင္ႀကီး (ေအဒီ၁၇၁၄၊ တနဂၤေႏြမင္းလက္ထက္၊ ေညာင္ရမ္းေခတ္) ၌ ေဖာ္ျပ ပါရွိခဲ့သည္။ ၎ ကို ကိုးကားေသာ မွန္နန္းရာဇဝင္ႏွင့္၊ ေနာက္ေရး ပုဂံရာဇဝင္မ်ား၌လည္း ထိုသို႔သာ ေရးသားခဲ့ၾက အမွတ္မွားခဲ့ၾကသည္။ သမိုင္းပညာ ဆိုတာ သမိုင္းပညာဆိုသည္မွာ ျပည္တြင္း ေခတ္ၿပိဳင္အေထာက္ထားမ်ား၊ ျပည္ပ ေခတ္ၿပိဳင္အေထာက္အထားမ်ား ရႈေထာင့္စံုေထာက္ခံမႈ ရွိေသာ အခ်က္အလက္ အျခင္းအရာ တို႔ကိုသာ အမွန္သမိုင္းဟု လက္ခံမႈျပဳပါသည္။ အေထာက္အထား မရွိက သမိုင္းမရွိပါ (No evidence No history) ။ အေထာက္အထား မျပႏိုင္ပါက ရာဇဝင္စာ (ေခၚ) မွတ္တမ္း (Chronicle) ဟုသာ ေခၚဆုိပါသည္။ ထို ရာဇဝင္စာက ေျပာေသာ အခ်က္အလက္ အျခင္းအရာ တို႔ကို အမွန္သမိုင္း ဟုလက္မခံပါ။ (ဘုန္းတင့္ေက်ာ္၊ ပ်ဴစစ္လွ်င္ ျမန္မာ မွ) ဆန္းစစ္ျခင္း ထို႔ေၾကာင့္ ဦးကု