ရခိုင္စစ္တမ္း

ရခိုင္ စစ္တမ္း ၁
****************

ရခိုင္ျပည္ဟာ 1785 ၀န္းက်င္မွာ ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္းရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ က်ဆံုးၿပီး အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာမဲ့ခဲ့ရတယ္။ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မေရာက္ခင္ 1885 ထိ ဒုကၡ ေပါင္းမ်ားစြာကို ခါးစည္းခံခဲ့ရတယ္။

ဗမာဘုရင္ ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္းရဲ႕ ရက္စက္မႈေၾကာင့္ သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ရခိုင္ျပည္သူေတြ အသက္ဆံုးရံွဳး Genocide အလုပ္ခံခဲ့ရတယ္။ တင္း၀ါးပန္းခိုင္ တၿမိဳင္ျမိဳင္ ရခိုင္လူအေလာင္း လို႔ ဆိုစမွတ္ရိွတယ္။

စစ္ႏိုင္ေတာ့ ရသမွ် အကုန္ယူတယ္ ရခိုင္ရဲ႕ နန္းေတာ္လည္း နန္းေတာ္ရာ နာမည္နဲ႔ အုတ္ပံုပဲ က်န္ခဲ့တယ္။ နန္းေတာ္မွာ မိုးထားတဲ့ ေၾကး၀ါျပားေတြက မင္းကြန္းေခါင္းေလာင္း ျဖစ္သြားတယ္။ ရခုိင္မဟာမုနိ ဘုရားက မႏၱေလး မဟာမုနိျဖစ္သြားတယ္။ ရခိုင္ရဲ႕ ဘုရားေနာက္တစ္ဆူက ျပည္ၿမိဳ႕က ေရႊဘံုသာမုနိျဖစ္သြားတယ္။ ေနာက္တစ္ဆူက ဇလြန္ျပည္ေတာ္ျပန္ ဘုရားျဖစ္သြားတယ္။ ထားပါေတာ့ ဘုရားသမိုင္းေရးတာ မဟုတ္ေတာ့။  အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး ယူလိုက္တဲ့ သယံဇာတ ဆိုတာ ေျပာမေနနဲ႔ေတာ့ တန္ခ်ီ သန္းခ်ီတဲ့ သစ္ေတြ ၀ါးေတြ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႕ေတြ သဘာ၀ျဒပ္စင္ အမ်ားအျပားပါတဲ့ Heavy Sand ေတြ ယူလို႔ရတာ အကုန္ယူတယ္။ ရခိုင္ကို ဘာျပန္ၾကည္႔ေပးခဲ့လဲ

ကၽြန္ေတာ္ Facebook ေပၚက မိတ္ေဆြ ဗမာတစ္ခ်ိဳ႕က ေျပာၾကတယ္။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ ရခိုင္ေတြခ်ည္း အဖိႏိွပ္ခံရတာ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ ဗမာေတြလည္း အခြင့္ထူးခံရတာမွ မဟုတ္တာ ဆိုၿပီးေတာ့။ ဗမာေတြ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေရာက္တာဟာ 1948 ေနာက္ပိုင္းကေန 2010 ေလာက္အထိပဲ။ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္ခံရတာ မရိွဘူး။ အဲဒါေတာင္ မခံႏိုင္ဘဲ ျပန္ထခ်ၾကတဲ့ စံရိပ္ျငိမ္ တိုက္ပြဲေတြက အထင္အရွားပဲ မဟုတ္လား။ ကုိယ့္လူမ်ိဳးခ်င္း ျဖစ္တဲ့ ပဋိပကၡက မလိမၼာတဲ့သားကို အေဖက ဆံုးမတာထက္ မပိုဘူး မဟုတ္လား။

Genocide အလုပ္ခံရတဲ့လူေတြဘက္က လုပ္တဲ့သူေတြကိုမုန္းတာ သဘာ၀ပဲ။ လုပ္တဲ့လူေတြကသာ ေမ့ေပ်ာက္ခ်င္ ေမ့ေပ်ာက္မယ္ အလုပ္ခံရတဲ့ လူေတြက ေမ့ဖို႔မလြယ္ဘူး။

ေနာက္တစ္ႀကိမ္ လြတ္လပ္ေရး စခါစမွာ ရခိုင္ကုလား အဓိကရုဏ္းျဖစ္တယ္။ ရခိုင္ေတြ ေထာင္ေသာင္းခ်ီေသတယ္။ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းဖို႔အတြက္ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္၀င္ ဗိုလ္ရန္ေအာင္ကို လႊတ္တယ္။ ကုလားအေရးကို မေျဖရွင္းဘဲ ရခိုင္လူထုေခါင္းေဆာင္ ကို ရခိုင္လူပံုအလည္မွာ ကြပ္မ်က္တယ္။ ဘူးသီးေတာင္က ထြက္ေျပးလာတဲ့ ရခိုင္ေတြကို သေဘာၤနစ္သတ္တယ္။ လူေတြ အမ်ားႀကီး ေသၾကျပန္တယ္။

တစ္ခါ 1967 ၾသဂုတ္ ၁၃ မွာ ဆန္ျပႆနာျဖစ္တယ္။ လက္နက္မရိွတဲ့ လူထုကို မဲမဲျမင္ရာ ၀ိုင္းျပစ္ၿပီး လူေသေရာ မေသမရွင္ေရာ မေသတဲ့လူေရာ အကုန္ဖမ္းၿပီး က်င္းတစ္က်င္းထဲ ထည္႔ျမွပ္ပစ္တယ္။

ဒါကိုမွ မနာတတ္ရင္ ဘယ္ဟာကို နာရမလဲ။ ဒါကိုမွ ဖိႏိွပ္တယ္ မေခၚရင္ ဘာကိုေခၚရမလဲ။ အတိတ္ကအေၾကာင္းကို ထားပါ။ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေနတယ္။ အခ်ိန္ေစာင့္ပါ ေစာင့္တယ္ေလ။

2010 ေရြးေကာက္ပြဲမွာေရာ 2015 ေရြးေကာက္ပြဲမွာေရာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီက ရာႏႈန္းျပည္႔နီးပါးႏိုင္တယ္။ ႏိုင္တဲ့အတြက္ ပါတီက အစိုးရဖြဲ႔ခ်င္တယ္။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ့ခ်ဳပ္ကို ေဆြးေႏြးဖို႔ ဖိတ္ေခၚတယ္။ ဟိုက ဂရုကို မစိုက္တာ။ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြးကိုသာ ေရွးရွဳတဲ့ အစိုးရဆိုရင္ လက္ခံေဆြးေႏြးရမယ္။ အစိုးရဖြဲ့ခြင့္ေပးတာ မေပးတာ တစ္က႑

ရခိုင္လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာေအးေမာင္ရဲ႕ တရားစီရင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း ပဋိပကၡကို အျမင့္ဆံုး ေရာက္ရိွသြားေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေစတာ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ပုန္ကန္တာမဟုတ္ဘဲ ကိုယ့္သမိုင္းေၾကာင္းကို ေနာင္လာေနာင္သားေတြ သိေအာင္ ေျပာျပတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗမာသမိုင္းကို အေျခခံပညာေက်ာင္းေတြကိုမွာ မျဖစ္မေန သင္ရသလို ရခိုင္သမိုင္းကို ျပန္ေျပာင္းေျပာျပျခင္းဟာ ႏိုင္ငံကို ပုန္ကန္တာ မဟုတ္ပါ။ ဗမာတိုင္း အေနာ္ရထာ၊ ဘုရင့္ေနာင္၊ က်န္စစ္သား စသျဖင့္ ခ်စ္ၾကသလို ရခိုင္မွာလည္း သမိုင္းရိွတာ နားလည္ၾကေစလိုပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခါ ကုလားနဲ႔အေရးအခင္းျဖစ္ေတာ့ လူထုေထာက္ခံမႈလည္း မပါတဲ့ ကိုဖီအာနန္ဦးေဆာင္တဲ့ ေကာ္မရွင္ဖြဲ့ျပန္တယ္။ AA နဲ႔ တိုက္ပြဲျပင္းထန္ေတာ့လည္း ကာယကံရွင္ သေဘာထားမပါတဲ့ ရခိုင္က ဆရာဦးလွေစာ နဲ႔ ေဒၚထုေမကို အတင္းထည္႔တယ္။ ဒါဟာ တိုင္းရင္းသားေတြကို တစ္ေလွ်ာက္လံုး မေလးစားတဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။ ဖိႏိွပ္တဲ့သေဘာဆိုလည္း မွားမယ္ မထင္ပါ။

AA နဲ႔ တိုက္ပြဲျဖစ္တဲ့ တစ္ေလွ်ာက္လံုး ဗမာျပည္က ဘယ္အရပ္သားတစ္ေယာက္မွ ေသတာ မရိွဘူး။ ဗမာ့တပ္မေတာ္ေၾကာင့္ ရခိုင္အရပ္သူအရပ္သားေတြ ေသတာပဲရိွတယ္။ ရခိုင္ဟာ ဗမာလူမ်ိိဳးစု တစ္ခုလံုးကို မုန္းတီးေနတာ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရေအာင္ ႀကိဳးစားေနၾကတာပဲ ရိွတယ္။

1885 ကေန 1948 ေလာက္ထိပဲ သူမ်ားလက္ေအာက္မွာ ေနခဲ့ရတဲ့ ခင္ဗ်ားတို႔ေတာင္ ဒီေလာက္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္နဲ႔ ေတာ္လွန္ခဲ့ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုလည္း ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္နဲ႔ ၾကည္႔ပါဦး။ ခင္ဗ်ားတို႔ သီဟတင္စိုးေတာင္ ဘယ္ေလာက္ထိ ေတာ္လွန္ခဲ့သလဲ :P

အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မွာ ဗမာဘုရင္ ပါေတာ္မူတာပဲ ရိွတယ္။ ဖမ္းၿပီး ရတနာဂီရိမွာျဖစ္ျဖစ္ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ထားပါတယ္။ အေသသတ္ပစ္တာမ်ိဳး မရိွခဲ့ဘူး။ အဂၤလိပ္ေတြ သစ္ထုတ္တယ္။ တစ္ပင္ခုတ္ရင္ အပင္ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ျပန္စိုက္ေပးခဲ့တယ္။ ရန္ကုန္ကိုတည္တယ္။ ေရႏွဳပ္ေျမာင္းကအစ ကားလမ္းအဆံုး ငါ့လက္ေအာက္က လူေတြပဲဆိုၿပီး ထင္သလို မလုပ္ခဲ့ဘူး။ အခုထိ ရန္ကုန္မွာ သံုးေနဆဲျဖစ္တဲ့ ဂ်ိဳးျဖဴပိုက္လိုင္းက သက္ေသပါ။

ဗမာ့လက္ေအာက္မွာ ခဏပဲေရာက္ခဲ့တဲ့ ထိုင္း(ယိုးဒယား)လို ႏိုင္ငံမ်ိဳးေတာင္ အခုခ်ိန္ထိ ဗမာဆို မုန္းတီး၊ ဗမာမုန္းတရားေတြကို တြင္တြင္ေဟာဆဲ။ မယံုရင္ ေရေပၚေစ်းက ျပဇာတ္ေလးပဲ သြားၾကည္႔လုိက္။

ရခိုင္ကိုသာခြဲထြက္ခြင့္ေပးလိုက္ရင္ ကုလားျပည္ျဖစ္မွာ ဘာညာနဲ႔ ေျပာၾကတာလည္း ရိွတယ္။ ေျပာၾကတဲ့အထဲမွာ ရခိုင္စစ္စစ္အခ်ိဳ႕နဲ႔ အျပင္မွာ ခင္မင္ရတဲ့ ရခိုင္ေသြးစပ္ေတြလည္း ပါတယ္။ အဲလိုသာ ကုလားျပည္ျဖစ္ရေၾကးဆို အခုထိ ဘဂၤလားေဒွ႕ရွ္မွာ ေနေနတဲ့ စစ္တေကာင္းသား၊ ဖေလာင္းခ်ိပ္သား ပင္း၀ါသားေတြကိုလည္း အားနာပါဦး။ အေနနီးစပ္လို႔ သာယာတတ္တာ ဘယ္လူမ်ိဳးလည္းပဲ ျပန္ၾကည္႔ပါဦး။

ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီၿပီး ကုိယ့္သမိုင္းနဲ႔ ကိုယ္ေနလာခဲ့သူေတြကို အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အထူးစိုးရိမ္စရာမရိွပါဘူး။ ေျမမ်ိဳလို႔ လူမိ်ဳးမေပ်ာက္ပါဘူး။ လူမ်ိဳမွ လူမ်ိဳးေပ်ာက္တာပါ။

ဗမာမိတ္ေဆြေတြကိုလည္း ေျပာခ်င္တာက ကုလားျပည္ျဖစ္ဖို႔ စိုးရိမ္တယ္ဆို ရခိုင္ကို ထားပါဦး ကန္ေတာ္ေလးက ရပ္ကြက္အခ်ိဳ႕ကိုပဲ ဗမာျပည္ျဖစ္ေအာင္ ဗမာအမ်ိဳးသမီးေလးေတြ ကုလားမိန္းမ မျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကည္႔ဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ (အေကာင့္ထဲက မူစလင္မိတ္ေဆြေတြကိုေတာ့ အားနာပါတယ္)

အဲလိုသာ ခြဲေျပာေၾကးဆို ဒီႏိုင္ငံမွာ ရိွတဲ့ ကုလားေတြကို ဘယ္သြားပို႔မလဲ။ ပင္လယ္ထဲ ေမာင္းခ်မွလား။ လူမ်ိဳးတုန္း Genocide လုပ္ပစ္မွာလား။ အနာနဲ႔ေဆး တစ္ျခားစီပါ။

ေျမာက္ဦးျပႆာနာျဖစ္ေတာ့ မင္းသိခၤေရးတဲ့ ျမင္းကပါ အက်ဥ္းသားစာအုပ္က ဇာတ္ကြက္တစ္ခ်ိဳ႕ကို မ်က္လံုးထဲ ျပန္ျမင္တယ္။ ပါးစပ္ကပဲ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လုပ္ရတာပါ။ က်မ္းစာေတြ လာကူးတာပါ ေအာ္လည္း ဓါးကို လက္ေပၚက မခ် မည္းမည္းျမင္ရာ ၀င္ခုတ္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳး ။ အက်ယ္သိခ်င္ရင္ အဲဒီစာအုပ္ျပန္ဖတ္ပါ။

ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲေရးဟာ ရခိုင္ေတြ ဆံုးျဖတ္ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဗမာျပည္သူပဲ အဆံုးအျဖတ္ေပးရမွာပါ။ ရခိုင္မွာ ျပည္သူလိုလားတဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္ေပၚေပါက္ေရး၊ သယံဇာတ အခ်ိဳးက် ခြဲေ၀ခြင့္ရေရး၊ ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကြဲ ေရးကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရင္ စစ္ေရးပဋိပကၡကို အလိုက္အေလ်ာက္ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

တန္းတူရည္တူ အခြင့္အေရးရၾကတဲ့ ကတ္တလန္ေဒသနဲ႔ စေကာ့တလန္ေတာင္ ခြဲထြက္ခ်င္ေသးရင္ ဘာမွ ျဖစ္မလာတဲ့ ရခိုင္ေတြ ခြဲထြက္ခ်င္တာ သဘာ၀က်ပါတယ္။

ထိုင္းေတာင္ အခုခ်ိန္ထိ ဗမာျပည္လက္ေအာက္မွာ ရိွခဲ့ရင္ ဘန္ေကာက္လည္း အခုလိုမ်ိဳး ျဖစ္ေနမယ္ မထင္ဘူး။ မီးပ်က္လို႔ ျပန္လာရင္ ေဟးခနဲ ေအာ္ရတဲ့ အစုတ္အျပတ္ ျပည္နယ္တစ္ခုထက္ပိုမယ္ မထင္ဘူး။

စစ္တလင္းျဖစ္ရတဲ့ ေဒသတိုင္း ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့သူမရိွပါဘူး။ ကုိယ့္ဘက္သူ႕ဘက္ အထိအခိုက္ေတြရိွမယ္ အေသအေပ်ာက္ေတြရိွမယ္။ ဘယ္ဘက္က ေသေသ လူေတြခ်ည္းပဲမို႔ သူတို႔အေပၚ မီွခိုသူေတြလည္း ရိွမွာပါပဲ။ ကိုယ္ေသတာ မဟုတ္တိုင္း အျပဳတ္တိုက္ခိုင္းေနတဲ့ လူေတြကိုလည္း ေသတဲ့သူေတြဘက္က ကိုယ္ခ်င္းစာ အားနာၾကည္႔ ေစခ်င္ပါတယ္။

အထူးေျပာခ်င္တာကေတာ့ လူမ်ိဳးေရးအမုန္းတရား ပဋိပကၡကို ဦးတည္မသြားေစခ်င္ဘဲ ညီညီညြတ္ညြတ္ အေျဖရွာၾကေစခ်င္တာပါပဲ။ အေျဖရွာဖို႔ ခက္ခဲတယ္ ဆိုရင္ေတာင္ အရပ္သား ျပည္သူျပည္သားေတြကို အတတ္ႏုိင္ဆံုး ထိခိုက္မႈ နည္းေအာင္ လုပ္ၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ လူမႈကြန္ယက္မွာ တစ္ဖက္နဲ႔ တစ္ဖက္ အမုန္းပြားၾကတဲ့ စကားေတြကိုလည္း ႏွစ္ဖက္လံုး အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ၾကဥ္ၾကေစခ်င္ပါတယ္။

တစ္ဖက္နဲ႔ တစ္ဖက္ စကားရည္လုၾကတာက ဘယ္လိုမွ ေကာင္းက်ိဳးမရိွဘဲ ႏွစ္ဘက္လံုးကိုပဲ အမုန္းပြားေစပါတယ္။

ရခိုင္စစ္စစ္ေတြ ရခိုင္ကျပားေတြကိုလည္း အေၾကာင္းရင္းမွန္ သမိုင္းမွန္ မသိဘဲ အာမေခ်ာင္ေစခ်င္ပါ။ သူတို႔ေျပာတာ သူတို႔လုပ္တာက သမိုင္းမွန္နဲ႔ ပိုေ၀းေစပါတယ္။ ကုိယ့္သမိုင္းကို မသိရင္ ဂဃနဏသိေအာင္ ေလ့လာပါ။ နည္းနည္းပဲ ေသြးစပ္စပ္ ရခိုင္ဟာ ရခိုင္ပဲမို႔ ကုိယ္ေျပာလိုက္တဲ့ စကားတစ္ခြန္းဟာ ကိုယ့္လူမ်ိဳးကို ထိခိုက္သြားေစရင္ သမိုင္းမွန္မသိႏိုင္တဲ့ တစ္ဖက္က ပိုၿပီးေတာ့ေတာင္ အမွန္တရားနဲ႔ ေ၀းသြားေစမွာပါ။

ရခိုင္ျပည္ေအးခ်မ္းသာယာပါေစ
   crd# Ray Marm Aung